Ruhsat almamış veya ruhsatlı olduğu halde düşük fiyat nedeniyle firmalar tarafından ithal edilmediği belirtilen ilaçların ithalatı, Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile Lösemi Lenfoma Miyelom Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği Derneği arasında “yetki” tartışması başlattı.
AA’nın haberine göre; Prof. Dr. Muhit Özcan, Türkiye’de kan kanseri hastalarının en önemli sorunlarından birinin ilaca ulaşımın gecikmesi olduğunu söyledi.
Kan kanseri ilaçlarının çoğunun, 30-40 yıldır kullanıldığını ve ucuz olduğunu savunan Özcan, firmaların çok fazla kar etmedikleri için artık bu ilaçları üretmekten kaçındığını ileri sürdü.
Türkiye’de de kan kanseri tedavisinde olmazsa olmaz kabul edilen bazı ilaçların bulunmadığını, bunların TEB aracılığıyla temin edildiğini dile getiren Özcan, “TEB, proaktif olmalı, düz bir ilaç ithalatçısı olmaktan sıyrılmalı ve Türkiye’nin 2-3 yıllık planlamasını yaparak hangi ilaçtan ne kadar gerekiyorsa onu önceden getirtmeli” dedi.
Türkiye’de sadece TEB’in değil, koşulları uygun olan herkesin ithalat yapabilmesi gerektiğini, böylece ilaçların daha hızlı ve ucuz temin edilebileceğini kaydetti.
Devletin ilgili kurumlarının da ucuz olduğu gerekçesiyle firmalarca üretilmek istenmeyen ilaçlar için ayrı bir fiyatlandırma yapmasını öneren Özcan, “Üç liralık ilaca 13 lira verildiğinde firma üretecektir zaten. Bu durumda dışardan getirtilmesine de gerek kalmayacaktır” diye konuştu.
Özcan, ilaçların istenilen sürede Türkiye’ye gelmemesi halinde hastaların yaşamlarının tehlike girdiğine dikkati çekerek, “Bu durumda hasta kaybından TEB doğrudan sorumlu olacaktır. Uyarıyoruz, TEB bu yükün altına girmesin” ifadelerini kullandı.
-TEB, ilaçların üretimi için izin istiyor-
TEB Genel Sekreteri Harun Kızılay da Türkiye’de birtakım ilaçların şu anda piyasada bulunmayışının nedeninin, “fiyatlandırma ve iskonto politikası”ndan kaynaklandığını iddia etti.
Bazı ilaç firmalarının “kar etmediklerini” gerekçe göstererek ülkeye ilaç getirmekten kaçındığını öne süren Kızılay, “TEB olarak uzun süredir bu noktada devreye girmekte ve hastaların mağduriyetini önlemek adına zararına dahi olsa ilgili ilaçları ivedilikle temin etmek için çabalamaktayız. Eskiden olduğu gibi bu ilaçların eczanelerden temin edilmesini istiyoruz” dedi.
İlaç getirtme görevinin, Sağlık Bakanlığınca TEB’e verildiğini bildiren Kızılay, “Zira ilaçları ithal etme yetkisi rekabetin olduğu bir pazarın insafına bırakılırsa yaşanılabilecek kaosla nasıl baş edilebilecek” değerlendirmesinde bulundu.
Bünyesinde eczacı olmayan hiçbir kurum ya da kuruluşun, bu işi yapamayacağına işaret eden Kızılay, şöyle devam etti:
“Bu hastalarımızı ölüme terk etmek anlamına gelir. Kar mekanizması söz konusu olsaydı zarar edip hastamıza o ilacı ulaştırmayı hiç düşünmezdik bile. Şunu da belirtmek gerekir ki TEB’in görevi herhangi sebeple Türkiye’de bulunmayan ilaçların şahıs bazında yazılmış reçetelerinin karşılanmasına ilişkindir. Bakanlık, bu ilaçların üretimi için TEB’e izin verirse biz bunu Türkiye’de üretiriz.”
Hasta mağduriyetini en aza indirmek adına zaten hemen hemen bütün ilaçlarda stoklu çalıştıklarını vurgulayan Kızılay, “Yani bize başvuran her yüz hastanın 78’i, eğer evraklarında bir hata ya da eksiklik yoksa, ilaçlarını ofislerimize başvurduğunda yarım saat içinde alabilmektedir” dedi.
-“Kanser ilaçlarında esnek fiyatlandırma politikası izlenebilecek”-
Sağlık Bakanlığı Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumundan alınan bilgiye göre, yurt dışından ilaç ithal etmek için TEB dışında başvuran ecza deposu olması halinde, yetkinin Bakanlık tarafından verilmesi gerekiyor. Söz konusu deponun ancak yetki aldıktan sonra SGK ile anlaşması söz konusu olabiliyor. SGK, Sağlık Uygulama Tebliği’nce geri ödemeyi ancak Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlara yapabiliyor.
Kurum tarafından hayata geçirilen sistemle vatandaşlardan alınan geri bildirimler doğrultusunda zaman zaman çeşitli nedenlerle bulunamayan ilaçlar için firmalarla görüşmeler yapılıyor ve mağduriyetin giderilebilmesi için ilaçlar diğer ülkelerden karşılanıyor. Özellikle e-reçete ile her hafta ilaç piyasa durumu güncellenerek, gerekli önlemler alınıyor.
Kanser gibi ciddi rahatsızlıklarda kullanılan ilaçlarla ilgili esnek fiyatlandırma politikası izlenebilecek.
